Kültür politikası hâlâ oluşturamadığımız bir şey

Kırmızılar, 26 Eylül '16

1656 yılında 78 yaşındaki birisi Osmanlı Devleti’ne sadrazam oldu. Osmanlı’ya eski itibarını kazandıran bu kişi meşhur Köprülü Mehmet Paşa’dır. Köprülü’den sonra oğulları Köprülü Fazıl Ahmet Paşa ve Köprülü Fazıl Mustafa Paşa, damadı Merzifonlu Kara Mustafa Paşa, kardeşinin oğlu Hacı Hüseyin Paşa da sadrazamlık yaptı. İhtiyar bir adamın başlattığı çizgi Osmanlı’ya güç kazandırdı. 1950’lerde dünya futboluna damga vuran Macaristan bugün önemli bir futbol ülkesi değil. Bir ekol, bir gelenek yok olmuştur. Ama bazıları geleneklerini koruyabiliyor. Mesela İngiliz siyasetinde Eton kültürü vardır ve Cameron Eton College’den mezun 19. başbakan olmuştur. Kültürümüz ve geleneklerimiz denildiğinde akla önce kılıç kalkan ekibi ve ebru geliyorsa sorun var. Burada dikkat çekmek istediğim şey şu… Bütün kurumlar geleneklerden beslenir. Devlet geleneklerden beslenir. Kastettiğim kültür aslında böyle oluşur.

Hesperus’un Enkazı - Henry Wadsworth Longfellow

Hesperus’un Enkazı - Henry Wadsworth Longfellow
(Çeviri: Mustafa Kadir Atasoy)

Hesperus yelkenli bir gemiydi
zangırdayan okyanusta yol alan
kaptanı güverteye kızını koymuştu
ikisi de bir kadere mecbur olmuştu

Sami Kılıç'ın ardından

"Kültür ve Medeniyetimiz Üzerine Düşünceler" kitabından

Sami Kılıç’la 1997’den beri ara sıra görüşürdük. Ankara orman işletme müdürüydü sonra yine Ankara’da bölge müdür yardımcılığı yaptı. Sanırım 2008 başlarıydı, kekik çayı içip sohbet ederken Bayburt’ta donmuş bir kurdun ayakta öldüğünden bahsetti. Onu epey etkilemiş, bunu bir iki kere tekrar etti. Birkaç hafta sonra Beştepe kampüsündeki camide bir cuma namazında Sami Kılıç’ı gördüm. Cemaatin çoğu rahat otururken o dizlerinin üzerinde dik duruyordu. Onu bir süre izledim. Namaz kılınana kadar uzun bir zaman öylece durdu. O günden sonra uzun zaman görmedim sonra vefat haberini aldım. Allah rahmet eylesin. Bir gün bu hakikatli adamın Mucur’a bağlı Yeşilyurt köyündeki kabrini ziyaret etmeyi isterim. Anlattığım bu olay bana Fâtır suresinin 28. ayetini hatırlatıyor. “Allah’a karşı ancak; kulları içinden âlim olanlar derin saygı duyarlar."

Roma’nın düşüşü - Wystan Hugh Auden

Roma’nın düşüşü - Wystan Hugh Auden
(Çeviri: Mustafa Kadir Atasoy)

iskeleyi kötü yumrukladı dalgalar
yağmur tenhada yakaladıklarını
ıslatıyordu sahipsiz katarları
dağdaki mağaraları doldurmuştu kanunsuzlar

giydikleri gülünç gece elbiselerinden
maliyecilerin iz sürdüğü
löpçüler… vergi kayıpçıları
şu taşra kenti lağımcıları

Ajanokrasi ve Rusya'yı şirketler üzerinden okumak

2023 dergisi, sayı 178

 

Bugün Rusya’yla ilgili çok şey konuşabiliriz. Ama öncelikle bir tanım yapmamız ve Rusya’yı enerjiyle tanımlamamız gerek. Rusya dünyada önde gelen diğer ülkelerden farklı olarak gücünü enerji gelirlerine borçludur. Devlet gelirlerinin %50’sinden fazlasını doğalgaz ve petrolden elde eden bir ülkedir. Bu çok önemli bir nokta… Çünkü Sovyetler yıkıldığı zaman büyük bir askeri güce sahipti. Ama ekonomisi iflas etmişti. Bugün askeri olarak ne kadar güçlü olursa olsun enerji gelirlerine bağımlılığı Rusya’nın yumuşak karnıdır. Rusya’yı sıkıştıranlar bunu kullanırlar mı, tartışılır. Bir tanım yaptık ve buradan bakarsak Rusya demek Gazprom, Rosneft, Lukoil ve Transneft demek...